Czy Ty też, tak jak ja, nie przepadasz za zimą i najchętniej przespałbyś tę porę roku? Nie martw się! zima nie jest taka zła, jeżeli tylko odpowiednio się do niej przygotujesz. Gorąca herbatka, wełniany sweter i ciepłe skarpetki to oczywiście zimowy zestaw „must have”, ale to nie wystarczy, musisz przede wszystkim zadbać o swoją odporność, aby Twój organizm mógł się skutecznie bronić przed wirusami i bakteriami, które są dla nas bezlitosne o tej porze roku. Na szczęście i w tym przypadku z pomocą przychodzą nam grzyby, które posiadają wyjątkowe właściwości prozdrowotne, potrzebne w tym trudnym dla nas okresie. Obecnie grzyby uznawane są za żywność funkcjonalną, gdyż wykazują udokumentowany korzystny wpływ na zdrowie człowieka.

WARTOŚĆ ODŻYWCZA GRZYBÓW

Wartość odżywcza grzybów wynika z zawartości w nich białek o dużej przyswajalności, polisacharydów, niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, a także składników mineralnych oraz witamin. Udokumentowano działanie immunostymulujące, antybakteryjne, antywirusowe, przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe oraz przeciwalergiczne różnych gatunków grzybów. Około 700 gatunków grzybów wykazuje właściwości prozdrowotne. Około 200 gatunków grzybów pozyskiwanych jest ze stanowisk naturalnych, głównie w krajach Dalekiego Wschodu i wykorzystywanych do celów kulinarnych oraz leczniczych.

REISHI STRAŻNIKIEM ODPORNOŚCI

Jednym z grzybów o niezwykłych właściwościach prozdrowotnych jest Ganoderma lucidum – grzyb ten znany jest pod wieloma nazwami. W Chinach najpopularniejszą nazwą jest Ling Zhi, a w Japonii Reishi, zaś w obu tych krajach stosowany jest od 4 tys. lat jako panaceum na różne dolegliwości. W owocnikach Reishi występują związki triterpenowe oraz polisacharydy, głównie glukany i arabinoksyloglukany o silnych właściwościach immunomodulacyjnych – czyli wzmacniających odporność oraz czynności naprawcze organizmu w celu poprawy działania niedojrzałego lub nieprawidłowo funkcjonującego układu immunologicznego. Zatem Immunomodulacja to nic innego jak proces, podczas którego nasz układ odpornościowy stymulowany jest do działania. W licznych badaniach farmakologicznych i klinicznych grzyby Reishi są określane jako surowce adaptogenne , podnoszące sprawność fizyczną i psychiczną u osób w podeszłym wieku oraz zwiększające ich odporność na choroby infekcyjne i nowotworowe. W ostatnim czasie medycyna Zachodu zaczęła stosować Reishi jako środek pomocniczy w chemioterapii i radiacji u osób z obniżoną odpornością wrodzoną, którzy są bardziej narażeni na nawroty choroby. Ze względu na silną stymulację układu odpornościowego Reishi nie powinien być stosowany u osób cierpiących na choroby autoimmunologiczne.

PROZDROWOTNE WŁAŚCIWOŚCI GRZYBÓW

W literaturze szeroko opisano antywirusowe działanie ekstraktów z całych grzybów, jak również wyizolowanych z nich związków. Na przykład związki fenolowe zawarte w grzybach wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwnowotworowe. Do biologicznie aktywnych związków o wysokiej masie cząsteczkowej należą lektyny, czyli połączenia białkowo-cukrowe. Mają one zdolność wpływania na układ immunologiczny człowieka poprzez stymulowanie dojrzewania komórek odpornościowych.

Grzyby stanowią również bogate źródło naturalnych antybiotyków. Związki wyizolowane z grzybów wykazują działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, zwalczając m.in. gronkowca złocistego czy Escherichia coli. Na przykład kwas oksalowy odpowiada za antybakteryjny efekt twardziaka jadalnego (SHIITAKE) przeciwko S. aureus i innym bakteriom. Kwas ganodermowy, kwas ganodermadowy i ganodermadiol z lakownicy lśniącej jest aktywny przeciwko wirusowi HIV-1 i wirusowi opryszczki, a także hamuje reakcję histaminową. Jednym z głównych źródeł betaglukanów jest boczniak ostrygowaty. Wyizolowane z niego betaglukany charakteryzują się wysoką aktywnością biologiczną, z wyraźnymi właściwościami stymulowania systemu immunologicznego. Ponadto ekstrakty z boczniaka ostrygowatego oraz mikołajkowego stymulują wzrost bakterii probiotycznych Lactobacillus ssp., Bifidobacterium ssp. oraz Enterococcus faecium. Ekstrakty z boczniaka wykazały również obiecujące działanie przeciwwirusowe przeciwko adenowirusowi, a ekstrakty z twardziaka jadalnego przeciwko opryszczce pospolitej (HSV-2). Białka pochodzące z grzybów, np. pleurostrina z boczniaka ostrygowatego, agrocybina z polówki wiązkowej, eryngina z boczniaka mikołajkowego oraz ganodermina z lakownicy lśniącej wykazują aktywność przeciwgrzybiczną, natomiast ganodermadiol i lucidadiol otrzymane z ganodermy czerwonawej wykazują efekt przeciwko wirusowi grypy typu A. Grzyby lecznicze są również nie tylko bezpośrednim źródłem czynników działających przeciwnowotworowo, ale również pełnią ważną rolę tzw. immunomodulatorów, które stymulują układ odpornościowy człowieka do zwalczania komórek nowotworowych.

Grzyby mogą być spożywane w formie bezpośredniej jak również w postaci gotowych suplementów diety. Mogą występować w postaci kapsułek, tabletek czy nawet herbaty. Jednak bez względu na postać specyfiku, produkty te przyczyniają się do wzmacniania naszej odporności i dlatego powinniśmy po nie sięgać.

Bibliografia:

E. Pisulewska, J. Andrzejewska: Adaptogeny a odporność organizmu, Kraków 2021, str. 155-156

http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2014/11/pf_2011_028-033.pdf

http://jdtlvif.pttz.org/zyw/wyd/czas/2014,%201(92)/02_Siwulski.pdf

http://pttz.org/zyw/wyd/czas/2007,%206(55)/16_Augustin.pdf

http://pubmed.ncbi.nim.nih.gov/34361776/

Wszyscy z utęsknieniem czekamy na wiosnę. Nic dziwnego – to wspaniały czas. Przyroda budzi się do życia, a pierwsze promienie słońca wlewają w nas optymizm. Co jednak jeżeli na wiosnę wcale nie czujemy się dobrze? Jesteśmy ciągle zmęczeni i ospali, miewamy zmienny nastrój i problemy z koncentracją? To znak, że dopadło nas wiosenne przesilenie. Jest to naturalna reakcja organizmu na nadchodzące zmiany. Nie jest on bowiem przystosowany do nowych warunków atmosferycznych. Jak temu zaradzić?

Przede wszystkim należy zwolnić tempo życia i wsłuchać się w samych siebie. Warto również wprowadzić do diety grzyby witalne, które są bogatym źródłem witam i minerałów.

Jednym z najpopularniejszych grzybów stosowanych zarówno w kuchni jak i w mykoterapii jest Boczniak ostrygowaty. Beta-glukany znajdujące się w tym grzybie, chronią układ odpornościowy przed chorobami. Boczniaki są bardzo bogate w witaminy i sole mineralne. Zawierają białko i sporo nienasyconych kwasów tłuszczowych. Znajdziemy w nich: komplet witamin z grupy B, witaminę C i D, a także wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, selen, sód i cynk.

Wiosną warto także sięgnąć po Shiitake. Grzyby Shiitake zaliczane są do „superfood”, czyli produktów wykazujących cenne właściwości dla zdrowia. Posiadają one szereg bioaktywnych substancji. W ich składzie znaleźć można także minerały i witaminy takie jak: żelazo, fosfor, potas, cynk, wapń, selen, witaminy z grupy B, kwas foliowy, wit.C i wit. D, zawierają także 7 z 8 niezbędnych do życia aminokwasów. Grzyby Shiitake od wieków są wykorzystywane w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Nazywane są „eliksirem życia”, uważa się bowiem, że zapewniają człowiekowi zdrowie, a nawet długowieczność. W szczególności zaleca się spożywanie suszonych grzybów Shiitake, ponieważ zawierają bardzo dużą ilość potasu oraz kojącą nasze nerwy niacynę (witaminę B3).

Jeżeli miewasz problemy z zasypianiem to pamiętaj, że w bardzo prosty sposób możesz to zmienić. Wystarczy, że sięgniesz po grzyb Reishi, który ma bardzo szerokie spektrum zastosowania. W tradycyjnej medycynie chińskiej określany jest „boskim grzybem nieśmiertelności” i stosowany niemal na każdą dolegliwość. Reishi harmonizuje psychikę i funkcje całego organizmu. Jest bardzo pomocny w łagodzeniu stanów lękowych i stresowych. Pozytywnie wpływa na komfort snu i ułatwia zasypianie. Pomaga się relaksować i odprężyć.

Wczesną wiosną bardzo często narzekamy na brak siły i energii. Wtedy pomocy może okazać się kolejny z niezwykłych grzybów – Cordyceps, określany mianem najsilniejszej ładowarki energetycznej ze wszystkich grzybów. Od wieków wykorzystywany jest w medycynie ludowej jako środek leczący wiele dolegliwości, poprawiający libido, podnoszący odporność. Jest niezwykle pomocny osobom przemęczonym i wyczerpanym, gdyż posiada właściwości wzmacniające i dodające energii. Obecnie coraz więcej osób uprawiających sport sięga po cordyceps, gdyż przyczynia się on do regeneracji organizmu po wzmożonej aktywności fizycznej, a także zwiększa odporność organizmu na intensywny wysiłek i poprawia jego wydajność.

Na wiosenne przesilenie warto sięgnąć po grzyby witalne, które są znane i stosowane już od wieków w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. Ważne także, by urozmaicić swoją codzienną dietę, dodając do niej duże ilości warzyw i owoców. Ciężkie i tłuste potrawy, która potrzebne były naszemu organizmowi zimą, warto zamienić na lekkostrawne i bogate w witaminy.